‘Kijken door de ogen van de ander’

Voor Niels Hinse uit Hilversum begint én eindigt alles bij één principe: ieders welbevinden. Dat is niet alleen een uitgangspunt, maar ook een levenshouding. Zijn manier van denken is beïnvloed door zijn tijd in Noorwegen, waar hij op zijn 32ste belandde – en waar hij zowel zijn vrouw als een totaal andere visie op zorg, menselijkheid en vertrouwen vond. ‘Je kijkt niet naar mensen, maar mét mensen. Je kijkt door hun ogen en denkt vanuit hun perspectief.’

Niemand wil zorg

Die overtuiging ontstond toen zijn vader, en later ook zijn moeder, een indicatie kreeg en meer en meer zorg nodig had. Samen besloten de kinderen de wens van hun ouders te respecteren om thuis oud te worden en de verantwoording voor de verzorging op zich te nemen. In Noorwegen is zorg iets dat de samenleving samen draagt. In Nederland zag hij juist hoe het systeem mensen doorgaans beperkt in plaats van ontwikkelt. En na het overlijden van zijn ouders is ‘ieders welbevinden’ zijn leidraad gebleven. Wekelijks zet hij zich in voor mensen met ‘haperende hersenen’, mensen met beginnende dementie, ook wel mild cognitive impairment (MCI) genoemd, die zorg liever willen voorkomen.

Go4Cognition: bewegen, verbinden, trainen

Via een artikel in Der Spiegel ontdekte Niels een innovatief spel dat met Europese gelden is ontwikkeld om mensen met beginnende dementie op een positieve manier te activeren. Hij nodigde de ontwikkelaar uit voor een demonstratie in Hilversum en sindsdien staat dit spel, Go4Cognition, in de bibliotheek. Het spel koppelt beweging aan sociale interactie én cognitieve training. ‘Mensen hebben er simpelweg plezier. En dát is de basis voor welzijn.’ Niels vindt dat Nederland zeker niet vooroploopt bij ontwikkelingen voor mensen met MCI en beveelt Go4Cognition van harte aan als een effectief instrument om belangrijke skills te behouden. Overigens zonder dat hij hier enig financieel belang bij heeft, maar omdat hij ziet dat het werkt.

Nooit stilzitten

De bibliotheek in Hilversum is de uitvalsbasis voor Niels’ wekelijkse activiteiten, naast zijn reguliere werk. Iedere maandag ontvangt zijn doelgroep het weekprogramma van de ‘Oergezellige’ club waarop een grote M prijkt. Uiteraard de M van ‘mens’ waar alles om draait voor Niels. De activiteiten lopen uiteen van streekproducten proeven, wandelen in het bos, een moestuin bezoeken tot fietsen op de duofiets. ‘We zitten nooit stil, weer of geen weer.’

Happy Mind Table

Op woensdagmiddag is Niels op afspraak te vinden aan de Happy Mind Table in de bibliotheek: een ronde tafel waar iedereen uit zijn doelgroep mag aanschuiven. Geen hiërarchie, geen groepsleider, maar een menselijk, warm welkom. Vaak ontstaat er vanzelf verbinding. Naast deze ronde tafel staat een ‘belevenistafel’ voor spelenderwijs cognitief trainen. En voor de mensen die handvaardig zijn, is er een kast met bouwmodellen om aan te werken. Het gaat bij dit alles om het samen zijn, praten, een kopje thee, de krant lezen, iets creëren mét mensen, niet voor of óver mensen.

Verbinding met Welzijn

Danielle Vernhout van het Geheugenhuis in de Bussumse Uit-Wijk herkent dezelfde noodzaak en urgentie om mensen met beginnende dementie te stimuleren. ‘Aan de basis kunnen we dankzij ons fijnmazige netwerk als welzijnswerkers van Versa Welzijn veel betekenen voor mensen met beginnende dementie. En omdat we bij mensen achter de voordeur komen, zien we steeds meer mensen die zélf op tijd willen blijven meedoen, vóórdat zorg nodig is. Bovendien kan de zorg dat niet bieden. Als welzijnsorganisatie hebben we veel kennis en ervaring, contacten in ons netwerk en uiteraard met de gemeentes in de regio.’
Vanuit haar betrokkenheid bij dezelfde doelgroep als die van Niels, zoekt zij regelmatig naar inspiratie om mensen met MCI nog beter te kunnen supporten. Dankzij haar contact met Niels is zij geïnteresseerd geraakt in de mogelijkheden die Go4Cognition biedt. ‘Met mensen met beginnende dementie kun je iets dóen. Wellicht voorkomen dat ze in de zorg komen, dat proces in ieder geval vertragen. Daar ben ik van overtuigd.’

Gevoel van eigenwaarde

Ook is ze heel enthousiast over het eenvoudige concept van de ronde tafel in de bibliotheek in Hilversum. Wat haar raakt is de menselijkheid: ‘Zoiets eenvoudigs en laagdrempeligs in een openbare ontmoetingsplek als de bibliotheek waar je gewoon welkom bent. Een soort extended family. Iemand die naast je staat, ook als je iets vergeet. Dit zou ik ook graag in de Uit-Wijk willen hebben. Het draagt bij aan een gevoel van eigenwaarde.’

De Oertuin: natuur, mensen en betekenis

Niels bruist ook voor het nieuwe jaar van de plannen. Zijn volgende stap is de Oertuin, een moestuin in zijn eigen 130-jaar oude tuin. Samen met mensen uit zijn doelgroep wil hij hier zaaien, oogsten en koken. Voor elkaar, samen met hun dierbaren. Daarvoor zoekt hij mensen met ‘haperende hersenen’ én groene vingers en doet dan ook meteen een oproep aan geïnteresseerden om zich bij hem te melden. ‘Zoals in Noorwegen de natuur centraal staat, is de natuur ook voor ons de bron van het leven. Met elkaar moeten we daarvoor zorgen, eruit putten en betekenis geven, ook voor de volgende generaties. Zonder natuur verdwijnen ook wij.’

Bljven kiezen voor ‘ja, en . . . ‘

Niels haalt tot slot een Noors gezegde aan dat neerkomt op: “Het positieve groeit als je het positieve denkt, zegt en doet.” En hoewel hij vaak ‘ja, maar…’ hoort, kiest Niels bewust voor ‘ja, én . . .’ Hij zal altijd blijven handelen vanuit ieders welbevinden, inclusief dat van hemzelf. Dat is zijn streven.